PRODUÇÕES LITERÁRIAS DEDICADAS À FORMAÇÃO
DOS ESTUDANTES, ADVOGADOS E JURISTAS MARXISTAS REVOLUCIONÁRIOS

KARL MARX E FRIEDRICH ENGELS SOBRE O DIREITO E O ESTADO, OS JURISTAS E A JUSTIÇA

An Principatus Augusti Merito Inter Feliciores
Reipublicae Romanae Aetates Numeretur?

KARL MARX [1]

Concepção e Organização, Compilação e Tradução
Asturig Emil von München
Novembro de 2004
 emilvonmuenchen@web.de

Voltar ao Índice Geral
 http://www.scientific-socialism.de/KMFEDireitoCapa.htm

Clique aqui para ver a tradução em Língua Lusitana


Quarenti, qualis Augusti aetas fuerit, plura occurrunt, ex quibus de ea judicari potest.
Primum comparatio cum aliis Romanae historiae aetatibus, nam, si ostenderis, aetatibus prioribus, quas felices appellant, similem fuisse Augusti aetatem, illis vero, quas aequalium et recentium judicium, versis et mutatis moribus in pejorem partem, republica in factiones divisa, in bello etiam rebus male gestis, dissimilem, de ea ex aliis conjecturam facere potes.
Tum quaerendum est, quae veteres de ea ipsi dixerint, quid externae gentes de imperio habuerint, an id veriti sint aut contemserint, denique vero quales artes letteraeque fuerint. (...)
Nullo tempore magis a studiis optimarum artium Romani abhorruere, quam aetate ante bella punica, eruditione minime aestimata, cum in agriculturam summi illarum aetatum homines praecipue studium operamque collocarent, eloquentia supervacua, cum paucis verbis de rebus agendis dicerent neque orationis elegantiam, sed sententiarum vim peterent, historia vero eloquentiae non egente, cum res gestas tantum referret solumque in Annalium confectione consisteret.
Tota vero aetas patrum plebisque lite impleta, nam ab expulsis regibus usque ad primum bellum punicum de utriusque jure certatur et magna historiae pars leges tantum referet, quas tribuni aut consules, magna utrimque cum contentione, fecere. (...)
Quin Augusti aetas huic dissimilis sit, nemo dubitare potest, nam ejus imperium clementia insigne est, cum Romani, quamvis omnis libertas, omnis etiam libertatis species evanuerat, jussis principis instituta legesque mutare valentibus omnibusque honoribus, quos prius tribuni plebis, censores, consules habuerant, tum ab uno viro occupatis, tamen putarent, se regnare, imperatorem tantum aliud nomen dignitatibus, quas prius tribuni aut consules tenuissent, neque libertatem sibi dereptam viderent.
Hoc vero magnum clementiae argumentum, si cives dubitare possunt, quis princeps sit, an ipsi regnent, an regnentur.
Bello vero Romani nunquam feliciores, nam Parthi subjecti, Cantabri victi, Rhaeti et Vindelicii prostrati sunt.
Germani vero, summi Romanis hostes, quos Caesar frusta pugnasset, singulis quidem proeliis et proditione et insidiis et virtute silvisque Romanos superarunt.
Sed omnino et Romana civitate, quam singulis Augustus praebuit, et armis, quae duces periti gessere, et inimicitia, inter eos ipsos excitata, multuorum Germaniae populorum vis frangebatur.
Domi militiaeque igitur Augusti aetas non comparanda cum Neronis pejorumque principium tempore.
Partes litesque autem, quas aetate ante bellum punicum invenimus, tum cessarant, nam Augustum omnes partes, omnes dignitates, omnem potestatem in se colegisse videmus, neque igitur imperium a se ipso dissidere potuit, quod omni civitati summum affert periculum, auctoritate apud externos populos ea re dimminuta, et rebus publicis magis ambitionis causa quam propter civitatis salutem administratis.
Tali modo vero Augusti aetas oculos ad se rapere non debet, ne multis in rebus illa aetate inferiorem videremus, nam, moribus, libertate, virtute aut dimminutis aut plane demotis, dum avaritia, luxuria, intemperantia regnant, aetas ipsa felix nominari non potest.
Sed imperium Augusti, instituta legesque hominum, quos elexerat, ut rempublicam perturbatam meliorem redderent, valde effecerunt, ut perturbatio, a bellis civilibus evocata, decesserit.
Exempli causa senatum, quem corruptissimi homines ingressi erant, a vestigiis sceleris expiare videmus Augustum, multis ab eo expulsis, quorum mores ei invisi, multis introductis, qui virtute et intelligentia excelluere.
Augusto principe semper viri, virtutis et sapientiae gloria praestantes, munere reipublicae functi erant, nam Maecenate, Aggripa quis viros eo tempore majores nominare potest !
Principis ingenium ipsum, quamvis nunquam sumulationis integumentis nudatum conspicimus, ut jam diximus, potestate non abutens, invisam vim mitiore specie tegens videtur.
Et, si respublica, qualis ante bella punica fuerit, illi tempori aptissima erat, quod animos ad magnas res excitabat, viros hostibus terribiles reddidit, pulchram inter patres plebemque aemulationem, a qua vero non semper invidia abest, evocavit, respublica, qualem Augustus instituerat, ejus temporibus aptissima mihi quidem videtur.
Nam, animis effeminatis, simplicitate morum decessa, civitatis magnitudine aucta, imperator potius quam libera respublica populo libertatem afferre valet.
Jam ad id venimus, quale veterum de Augusti aetate judicium fuerit ?
Eum ipsum divinum appellant neque hominem sed deum potius putant.
Quod non dici posset, Horatio tantum teste.
Sed strenuus historiae scriptor, Tacitus, semper de Augusto ejusque aetate maxima reverentia, summa admiratione, amore etiam loquitur.
Litterae vero artesque nullo tempore magis floruere, ea aetate plurimis scriptoribus viventibus, e, quibus, fontibus quasi, omnes populi eruditionem hauriebant.
Cum respublica igitur bene instituta videatur, principe populo felicitatem ferre cupiente, summis viris vero eo auctore honores tenentibus, cum Augusti aetas optimis historiae Romanae aetatibus non inferior, malis vero dissimilis videatur, cum partes litesque cessas videas, artes litterasque vero florentes, Augusti principatus merito inter meliores aetates numerandus valdeque vir aestimandus, qui, etsi omnia ei licerent, tamen, assecutus imperium, reipublicae salutem tantum efficere studuit.


EDITORA DA ESCOLA DE AGITADORES E INSTRUTORES
“UNIVERSIDADE COMUNISTA REVOLUCIONÁRIA J. M. SVERDLOV”
PARA A FORMAÇÃO, ORGANIZAÇÃO E DIREÇÃO MARXISTA-REVOLUCIONÁRIA
DO PROLETARIADO E SEUS ALIADOS OPRIMIDOS
MOSCOU - SÃO PAULO - MUNIQUE – PARIS









________________________________________